Κρίσεις Πανικού: 6 κατατοπιστικές ερωταπαντήσεις

  Τι σημαίνει ο όρος «κρίση πανικού» και τι είδους διαταραχή είναι αυτή; Πώς προκαλείται μια κρίση πανικού, έρχεται ξαφνικά ή υπάρχουν κάποια προειδοποιητικά σημάδια;

– Η κρίση πανικού μπορεί να συμβεί στα πλαίσια οποιασδήποτε διαταραχής άγχους, ψυχικής διαταραχής και ιατρικής ασθένειας. Η κρίση πανικού είναι μια συγκεκριμένη περίοδος έντονου φόβου ή στεναχώριας η οποία συνοδεύεται από τουλάχιστον 4 από τα 13 σωματικά ή γνωστικά συμπτώματα. Στο πρώτο επεισόδιο κρίσης πανικού δεν υπάρχει καμία προειδοποίηση, η έναρξη είναι ξαφνική και η αιτία μπορεί να άγνωστη στο άτομο. Στις επόμενες κρίσεις, το άτομο μπορεί να νοιώθει τα συμπτώματα να ξεκινούν και συνήθως, καταλήγει να μένει με το φόβο του «φόβου» για εκδήλωση της κρίσης πανικού.

• Ποια είναι τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα μιας κρίσης πανικού και τι διάρκεια έχει μια τέτοια κρίση;

– Τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι ταχυπαλμία, εφίδρωση, τρέμουλο, αίσθημα δύσπνοιας και πνιγμού, πόνοι στο στήθος, ναυτία ή στομαχικοί πόνοι, ζαλάδα ή αστάθεια, αποπροσωποποίηση (αίσθημα αποκοπής από το τον εαυτό), φόβος απώλειας ελέγχου, φόβος επέλευσης τρέλας, φόβος θανάτου, μουδιάσματα, ρίγος. Αυτά τα συμπτώματα συνοδεύονται από ένα αίσθημα άμεσου κινδύνου ή επικείμενης καταδίκης και μια παρόρμηση διαφυγής. Συνήθως, μια κρίση φτάνει στο απόγειο της μέσα σε δέκα λεπτά ή λιγότερο και σταδιακά καταλαγιάζει.

•  Ποιες είναι οι συνέπειες της διαταραχής πανικού στη σωματική και ψυχική υγεία του ατόμου, καθώς και στις κοινωνικές του συναναστροφές; «Κλείνεται», αναπτύσσει φοβίες ότι είναι άρρωστος, ότι μπορεί να το ξαναπάθει οπουδήποτε, οποιαδήποτε στιγμή

– Η κρίση πανικού δεν είναι επικίνδυνη σε σωματικό επίπεδο για το άτομο. Δεν παθαίνει αυτό που φοβάται ότι θα του συμβεί (π.χ. καρδιακό επεισόδιο, παράλυση, κλπ.). Πάραυτα όμως, ο οργανισμός επιβαρύνεται και κουράζεται από τα συνεχή σωματικά συμπτώματα, με αποτέλεσμα να επέρχεται κούραση σε ψυχικό επίπεδο και το άτομο να «ξοδεύεται» συναισθηματικά. Μπορεί να γίνει ευέξαπτο, νευρικό, απόλυτο με περιορισμένες ανοχές και καταπιεστικό. Επίσης, από τον προαναφερόμενο φόβο ότι μπορεί να επαναληφθεί μια κρίση πανικού, το άτομο σταδιακά αποσύρεται, αποφεύγει τα πολύβουα και μεγάλα μέρη και τη συναναστροφή με πολλούς ανθρώπους. Γι αυτό το λόγο, η αγοραφοβία καταλήγει να συνδέεται άρρηκτα πολλές φορές με τις κρίσεις πανικού.

• Υπάρχει θεραπευτική αντιμετώπιση για τις κρίσεις πανικού και τι είδους;

– Υπάρχει θεραπευτική αντιμετώπιση μέσω ψυχοθεραπευτικών προσεγγίσεων και τεχνικών τραυματοθεραπείας. Το πρώτο βήμα είναι να μάθει το άτομο να μη φοβάται και να αντιμετωπίζει τις κρίσεις όταν συμβαίνουν. Το δεύτερο βήμα και το πιο μακροχρόνιο είναι να απαλλαγεί από τα συμπτώματα. Εφόσον οι κρίσεις πανικού είναι κατά ένα μεγάλο ποσοστό, η σωματοποίηση ψυχολογικών θεμάτων– συνήθως χρόνιων- αποτελούν ένα είδος «καμπανάκι». Μας ενημερώνουν ότι το σύστημά μας χρειάζεται βοήθεια και υποδηλώνουν ότι ο τρόπος που συνεχίζουμε να λειτουργούμε, μας ζημιώνει. Οπότε, η ψυχοθεραπεία (σωματική ψυχοθεραπεία, συστημική, γνωστική-συμπεριφοριστική, κλπ) θεωρείται αναγκαία

• Πρακτικές συμβουλές για τεχνικές χαλάρωσης, τι να κάνουμε και πώς να σταματήσουμε την κρίση πανικού όταν μας συμβεί.

– Το πρώτο σύμπτωμα που συμβαίνει είναι ότι η αναπνοή γίνεται πιο επιφανειακή και κόβεται. Οπότε, το άτομο χρειάζεται καταρχήν, να κάτσει, να στερεώσει τη σπονδυλική του στήλη και να αρχίσει να δίνει ένα ρυθμό στην αναπνοή του (εισπνοή από τη μύτη, εκπνοή από το στόμα). Ο ρυθμός χρειάζεται να είναι ομαλός χωρίς βαθιές ανάσες, διαφορετικά υπάρχει περίπτωση υπεροξυγόνωσης. Επίσης, μπορεί να σκεφτεί έναν «τόπο ασφάλειας», να θυμηθεί έναν τόπο όπου έχει νοιώσει ασφαλές στο παρελθόν και να του δώσει ένα όνομα. Οπότε, σε στιγμές όπου νοιώθει να έρχεται η κρίση, μπορεί να αναφέρει μέσα του τη λέξη και νοερά να θυμάται αυτό το μέρος με κάθε λεπτομέρεια, συνεχίζοντας να αναπνέει πάντα. Τέλος, είναι σκόπιμο να καταλάβει το άτομο ότι αυτές οι κρίσεις δεν θέλουν να το βλάψουν. Αποτελούν «καμπανάκι» κινδύνου που θέλουν να τον προστατέψουν. Οπότε μια στάση κατανόησης και συμπόνιας προς τον εαυτό είναι αναγκαία με σκοπό να ηρεμήσει το σύστημα.

• Τι αλλαγές προτείνονται στον τρόπο ζωής του ατόμου που πάσχει από διαταραχή πανικού, για να αποφευχθούν νέες κρίσεις.

– Όπως προαναφέρθηκε, οι κρίσεις πανικού τελικά, έρχονται για να μας προστατέψουν και να μας υποδείξουν ότι αν δεν κάνουμε κάποια αλλαγή στη ζωή μας, μπορεί να αρρωστήσουμε. Χρειάζεται να δούμε μέσα μας και έξω μας ποιοι είναι οι παράγοντες που μας προκαλούν πίεση, φόβο, στεναχώρια και μας ελέγχουν. Μια κύρια αλλαγή είναι να βάλουμε σε προτεραιότητα τον εαυτό μας, να κάνουμε πράγματα που μας ευχαριστούν και μας «τρέφουν» σε συναισθηματικό και πνευματικό επίπεδο. Αυτό δεν είναι εύκολο εγχείρημα και χρειαζόμαστε υποστήριξη. Κάθε αλλαγή προκαλεί και τη δική μας αντίσταση, αλλά και των κοντινών μας ανθρώπων εφόσον αλλάζουν οι δυναμικές. Χρειαζόμαστε υποστήριξη και ενθάρρυνση. Γι αυτό το λόγο είναι αναγκαία η ψυχοθεραπευτική διαδικασία. Επίσης, μια πρακτική αλλαγή για όσους ζουν σε πόλεις, είναι να συμπεριλάβουν τουλάχιστον στο εβδομαδιαίο πρόγραμμά τους ένα περίπατο στη φύση. Η αρμονία που υπάρχει στα δέντρα και στο πράσινο συνηχεί με τις ποιότητες που έχουμε μέσα μας και έτσι γαληνεύουμε εμείς και ηρεμεί το νευρικό μας σύστημα. Τέλος, η επαφή με τα κατοικίδια ζωντανά έχει αποδεικτεί καταπραϋντική για τον οργανισμό, προκαλεί ασφάλεια και χαρά